„Po kolędzie” to krótka i prosta inscenizacja bożonarodzeniowa. Może być wykorzystana w pracy z dziećmi młodszymi lub nisko funkcjonującymi. Polecam ją dla Zespołów Edukacyjno Terapeutycznych, w których jest dużo dzieci słabo lub w ogóle nie posługujących się mową czynną. W inscenizacji można wykorzystać motywy regionalne: w miejscowe stroje ludowe ubrać domowników a tekst opowieści przetłumaczyć na miejscową gwarę. Załączam wersję w gwarze śląskiej regionu raciborskiego.
Osoby:
Gospodyni, jej rodzina : mąż, synowie, córka, dzieci sąsiadów, kolędnicy : św. Józef, Maryja, aniołki, pasterze, Trzej Królowie, król Herod, śmierć, diabły, ludzie odwiedzający szopkę, oraz do wyboru: kolędnik z gwiazdą, turoniem, niedźwiedziem, konikiem, inni według miejscowego obyczaju.
Dzieci śpiewają / przy wsparciu osoby dobrze śpiewającej/
melodia pastorałki „ Hej, w dzień narodzenia......” załączona niżej
1. Przyszliśmy dziś do was z maleńką Dzieciną,
Z Józefem, Maryją, z radosną nowiną,
Chrystus się narodził, ludzi oswobodził,
Hej kolęda, kolęda. /bis w każdej zwrotce - dwa ostatnie wersy/
2. Miła gospodyni wejść do was pozwólcie,
Chociażby do sieni kolędników wpuśćcie,
Wam, waszej rodzinie, chłopcom i dziewczynie
Zaśpiewamy kolędę.
Gospodyni mówi :
Wejdźcie proszę, jestem rada,
Przyjąć w domu was wypada.
Tam na dworze zima biała
A z wami Dziecina mała.
Do ciepłego domu wejdźcie
By nie zmarzło małe Dziecię.
Chwilę tutaj zaczekajcie,
Jeszcze kolęd nie śpiewajcie.
Wpierw rodzinę zwołam całą:
Babcię, chłopców, córkę małą.
Mężu telewizor wyłącz
I do nas się zaraz przyłącz.
Chodźcie dzieci od sąsiada,
Zaraz zacznie się parada.
Siądźcie tutaj, nie gadajcie,
A was proszę zaczynajcie.
Tekst mówiony przez kolędnika :
O Jezusie opowiemy,
Który zrodził się z Panienki,
Zaśpiewamy jak umiemy,
Zapraszamy do stajenki
Dzieci śpiewają i inscenizują ruchem treść kolędy:
3. W dalekiej krainie, w Betlejem miasteczku
Leży małe Dziecię w kamiennym żłóbeczku.
Gwiazdeczki mrugają, Jezusa witają,
Hej kolęda, kolęda.
4. Pokłon Mu składają święci aniołowie,
Dary swe przynoszą biedni pastuszkowie,
Grają i śpiewają, Jezusa witają,
Hej kolęda, kolęda.
6. Chustę z głowy zdjęła Matuleńka miła,
Dziecię owinęła, na sianku złożyła.
Pastuszkowie grają, anioły śpiewają,
Hej kolęda, kolęda.
7. Jadą trzej Królowie z Dalekiego Wschodu
Wiozą Panu dary od swego narodu.
Nisko się kłaniają, podarki składają.
Złoto, mirę, kadzidło.
8. Przychodzą do szopy ludzie hen z daleka.
Przynoszą podarki: chleb, ser, dzbanek mleka.
Każdy się raduje, Panu wyśpiewuje.
Hej kolęda, kolęda.
9. Tańczymy dla ciebie Jezu malusieńki,
Dla ciebie Józefie i świętej Panienki.
Razem z aniołami wesoło śpiewamy:
Witaj Jezu maleńki.
.La la la......../taniec – koło wiązane wokół szopki/
10. Anioł do Józefa:
Wieść straszną i smutną chcę ci zameldować.
Musisz stąd uciekać i Dzieciątko schować .
Ach co tam się dzieje, król Herod szaleje,
Kazał dzieci mordować.
/Święta Rodzina opuszcza scenę/
11. Więc roztropny Józef wraz z panną Maryją
W dalekim Egipcie Dzieciątko ukryją.
Będą pielęgnować, kochać i szanować
Maleńkiego Jezusa.
/Herod targuje się ze śmiercią, usiłuje wymienić koronę za kosę,
diabły biegają po scenie/
12 . Przychodzi śmirć z kosą do króla Heroda.
Już mu nie korony, ale życia szkoda.
Król litości prosi, śmierć mu głowę kosi
Bo chciał zabić Dzieciątko.
13. Do pomocy śmierci diabły raźno stają,
Takiemu jak Herod czarci pomagają.
Ugoszczą go w piekle diabełki zaciekle.
Już gotują mu smołę.
14.To już koniec naszej krótkiej opowieści
/Jeden z kolędników podchodzi do gospodyni z kapeluszem/
Tu się jeszcze mały grosik dla nas zmieści.
Zdrowia wam życzymy pięknie się skłonimy.
Hej kolęda, kolęda.
Inscenizacja bożonarodzeniowa „ Po kolędzie” - uwagi o realizacji
Inscenizacja polecana jest dla uczniów młodszych, dzieci i młodzieży z wieloraką niepełnosprawnością z udziałem przynajmniej jednej osoby sprawnie recytującej lub czytającej i śpiewającej /dziecko z lekkim upośledzeniem umysłowym, wolontariusz, nauczyciel, rodzic, / i jednej dziewczynki na tyle sprawnej aby opanowała tekst gospodyni. Tekst gospodyni i kolędnika jest recytowany. Pozostałe zwrotki oznaczone numerami 1-14 mają być śpiewane – melodia pastorałki „ Hej, w dzień narodzenia” , a ich treść inscenizowana ruchem. Wśród rodziny powinna znaleźć się przynajmniej jedna osoba sprawna / gospodyni, jej mąż, babcia, /. Dobrze jako Maryja wygląda dziewczynka na wózku /przynajmniej jedna sprawna ręka do utrzymania laleczki - Dzieciątka/. Dziecko hiperaktywne lub z głębokim upośledzeniem niech wejdzie na scenę pod opieką swojego opiekuna lub rodzica ubranego w szaty kolędnika. Wśród kolędników powinny znaleźć się osoby sprawne jeśli inscenizacja będzie pokazana w miejscu innym niż odbywają się próby. Nie ma przeszkód aby niniejszy tekst wykorzystany był w pracy z dziećmi sprawnymi.
Inscenizacja oparta na poniższym scenariuszu / wersja w gwarze śląskiej/ została zaprezentowana na VII Ogólnopolskim Przeglądzie Widowisk Bożonarodzeniowych „ Radlińskie Betlejki” przez dzieci z głębszą wieloraką niepełnosprawnością. Zespół zajął II miejsce. Można przetłumaczyć tekst na miejscową gwarę. Poleca się wykorzystanie miejscowych strojów regionalnych.
Jadwiga Dębina
„Po kolyndzie” - wersja w gwarze śląskiej regionu raciborskiego
Osoby te same, dodatkowo więcej córek w paradnych raciborskich strojach , ciotka i starka również w strojach raciborskich
1. Przyszlimy dziś ku wom z malutkom Dziecinom
Z Józefem, Maryjom, z radosnom nowinom,
Chrystus się narodził, ludzi oswobodził,
Hej kolynda, kolynda.
2. Miło gospodyni du dom wlyźć pozwólcie,
Choby do antryja kolyndników puśćcie.
Starkom i starzykom, dziouchom i bajtlikom
Zaśpiewomy kolynda.
Tekst mówiony przez gospodynią:
Pódźcie, pódźcie bom wam rada,
W antryju nie stójcie,
Do izby wlazujcie.
Zwołom cołke familije:
Starke, bajtle, ciotke Mije.
Pódźcie iny moje cery,
Prziszły ku nom kawalery.
Prziszły ku nom przebierańce,
Bydom śpiwy, tyjatr, tańce.
Tekst mówiony przez kolędnika :
O Jyzusie opowiemy,
kery zrodził sie z Panienki,
Zaśpiwomy jak umiemy,
Zapraszomy do stajenki.
3. W dalekij krainie, w Betlejem miasteczku
Leży małe Dziecie w kamiennym żłóbeczku.
Gwiozdeczki mrugajom, Jezusa witajom,
Hej kolynda, kolynda.
4. Pokłon Mu składajom świńci aniołowie,
Geszynki przynoszom bjidni pastuszkowie.
Grajom i śpiewajom, Jezusa witajom,
Hej kolynda, kolynda.
5. Szatka z gowy zdjeła Matuleńka miła,
Dziecie owinyła, na sianie złożyła.
Pastuszkowie grajom, anioły śpiewajom,
Hej kolynda, kolynda.
6. Jadom se Trzi Króle z Dalekiego Wschodu
Przywożom geszynki od swego narodu.
Przed Panym klynkajom, geszynki skłodajom
Złoto, mira, kadzidło.
7. Przychodzom do szopy ludziska z daleka,
Przynoszom owoce, chleb i dzbanek mleka.
Każdy się raduje, Panu wyśpiewuje,
Hej kolynda, kolynda.
8. Tańcujemy dlo Cie Pon Bucku malyńki
I dla Was Józefie, dlo świntej Panienki
My wroz z aniołami wesoło śpiewomy
Witej Jyzu malyńki.
9.La la la..
taniec wokół szopki
10. Strasznom wieść i smutnom chce Ci zameldować
Musisz stąd uciekać i Dzieciątko schować.
Ach, co tam się toczy, król Herod dziwoczy
Kazoł bajtle mordować.
11. Toć roztropny Józef wraz z Pannom Maryjom
Dalyko w Egipcie Dzieciontko ukryjom.
Bydom dobrze chować, pszoć tyż i szanować
Malutkiego Jyzuska.
12. Przychodzi śmierć z kosom do króla Heroda
Jemu ni korony, iny gowy szkoda.
Król litości prosi, śmierć mu gowa kosi
Bo chcioł zabić Dzieciontko.
13. Do pomocy śmierci dioboł wartko staje
Takiemu jak Herod czorny dycki pszaje.
Uwarzy go w smole kajś w piekle na dole
Mo tam garniec do niego.
14. To już bydzie konic naszygo rządzenio,
Ni momy już więcej nic do onaczenio.
Zdrowia wom życzymy, szumnie się skłonimy
Hej kolynda, kolynda.
Jadwiga Dębina